AHMET CETIN Eylül 28 2025

Usability

📌 1. Kullanılabilirlik (Usability)

Web tasarımın en temel ilkelerinden biri kullanılabilirliktir. Kullanılabilirlik, bir web sitesini ziyaret eden kişinin, aradığı bilgiye veya hizmete en kısa sürede ve en kolay şekilde ulaşabilmesini ifade eder. Eğer kullanıcı, sitenizde kafa karışıklığı yaşıyorsa, menüler arasında kayboluyorsa ya da butonları bulmakta zorlanıyorsa, o site tasarım açısından başarısız sayılır. Unutulmaması gereken nokta şudur: Web siteleri insanlar için tasarlanır. Arama motorları için optimize etmek önemlidir, fakat asıl odak her zaman kullanıcı olmalıdır.

🔹 Kullanılabilirlik Neden Önemlidir?

İnternet kullanıcılarının dikkat süresi günümüzde oldukça kısadır. Bir ziyaretçi, bir web sitesine girdiğinde ilk 5 saniye içinde karar verir: Kalacak mı, yoksa çıkacak mı? Eğer site anlaşılır ve kolay kullanılabilir değilse, hemen terk edilir. Bu da doğrudan hemen çıkma oranı (bounce rate) dediğimiz metriği olumsuz etkiler. Google gibi arama motorları da yüksek çıkma oranına sahip siteleri daha düşük sıralara atabilir. Yani kullanılabilirlik sadece kullanıcı için değil, SEO için de kritik bir faktördür.

🔹 Kullanılabilirliği Etkileyen Unsurlar

Gezinme Menüsü: Menü yapısı sade, anlaşılır ve hiyerarşik olmalıdır. Ana menüde çok fazla seçenek varsa kullanıcı kaybolur.
Butonların Görünürlüğü: “Sepete Ekle”, “Giriş Yap” veya “Bize Ulaşın” gibi önemli butonlar kolayca fark edilmelidir.
Renk Kontrastı: Yazıların arka planla kontrastı yeterli olmalı. Gri üzerine açık gri yazı okunabilirliği düşürür.
Yazı Büyüklüğü: Okunabilir puntolar kullanılmalı, özellikle mobil cihazlarda göz yormamalıdır.
Sayfa Yükleme Hızı: Kullanılabilirlik sadece tasarımla sınırlı değildir. Yavaş açılan bir site, kullanıcıyı kaybettirir.

🔹 Örneklerle Kullanılabilirlik

Bir e-ticaret sitesi düşünelim. Kullanıcı bir ürün satın almak istiyor. Eğer site üzerinde “Sepete Ekle” butonu küçük, arka plana yakın renkte veya sayfanın alt köşesine gizlenmişse, kullanıcı ürünü sepete ekleyemez ve siteyi terk eder. Ancak aynı buton büyük, dikkat çekici ve sayfanın orta kısmında olursa, satın alma süreci hızlanır. Benzer şekilde, bir blog sitesi ele alalım. Yazıların okunabilirliği düşükse, kullanıcı birkaç satır okuduktan sonra siteden çıkar. Ama tipografi güçlü, paragraflar kısa ve görsellerle desteklenmişse, ziyaretçi içerikte daha uzun süre kalır.

🔹 Kullanılabilirliği Artırmak İçin İpuçları

Basit Menü Tasarlayın: Ana menüde 5–7 seçenekten fazla bulunmamalıdır.
Butonları Belirgin Yapın: Önemli aksiyon butonları (CTA) dikkat çekici renkte olmalıdır.
Mobil Uyumu Sağlayın: Mobil kullanıcıların menülere tek parmakla ulaşabilmesi sağlanmalıdır.
Boş Alan (Whitespace) Kullanın: Tasarımda boşluklar bırakmak kullanıcıyı yönlendirir ve göz yorgunluğunu azaltır.
Test Edin: Tasarımınızı kullanıcı testlerine sokarak gerçek geri bildirimler alın.

Sonuç olarak, kullanılabilirlik iyi bir web tasarımın kalbidir. Estetik ne kadar güçlü olursa olsun, eğer kullanıcı istediği bilgiye ulaşamıyorsa, site amacına ulaşmamış demektir. Bu nedenle, web tasarım yaparken her zaman şu soruyu sormalıyız: “Kullanıcı bu sitede rahat ediyor mu?”

Usability.,

0 Yorum

Eskiler

En Yeniler Beğenilenler

Inline Feedbacks

View all comments